Giessen – 15 september 2022 | HAK deed de afgelopen jaren een succesvolle proef met grote rode kidneybonen in Zeeuws-Vlaanderen, waaruit blijkt dat deze bonen goed gedijen in de Nederlandse grond. Inmiddels worden de bonen ook in Zuid-Holland geteeld. HAK schaalt de productie van kidneybonen daarom op en stapt dit jaar volledig over naar grote rode kidneybonen van Nederlandse bodem. Steeds meer telers zien kans om deze en andere bonensoorten te telen, met het oog op de groeiende vraag naar plantaardige eiwitten.

De proef met grote rode kidneybonen in Nederland verloopt zo goed, dat HAK heeft besloten de teelt van deze kidneybonen op te schalen van 25% naar 100% van haar behoefte. Dat betekent dat HAK dit jaar voor het eerst alle benodigde grote kidneybonen voor pot en stazak uit Nederland haalt. HAK neemt daarmee een gecalculeerd risico en zet in op een goede oogst deze maand.

On the way to PlanetProof kidneybonen

Op dit moment wordt een aanzienlijk deel van alle peulvruchten die de Nederlandse consument eet in het buitenland en zelfs buiten Europa geteeld. Van oudsher komen kidneybonen onder andere uit Noord-Amerika en Canada. En omdat HAK haar groenten en peulvruchten het liefst van dichtbij haalt – binnen een straal van 125 kilometer van standplaats Giessen – experimenteert de groente- en peulvruchtenfabrikant al enkele jaren met de teelt van exotische bonensoorten, zoals rode kidneybonen, zwarte bonen en kikkererwten. Dat doet HAK onder andere samen met de Zuid-Nederlandse coöperatie CZAV.

Lokaal telen zorgt voor minder transportkilometers. Daarnaast heeft dichtbij telen als voordeel dat HAK beter kan samenwerken met de telers en daardoor meer stappen kan zetten op het gebied van duurzame teelt. De kidneybonen van dit jaar zijn op duurzamere wijze geteeld en hebben dan ook de ‘On the way to PlanetProof’ certificering gekregen.

Groeiend animo bij telers voor exotische bonenteelt

De succesvolle teelt van grote kidneybonen sluit aan bij de ‘Bean Deal’, een green deal die in juli dit jaar werd gesloten tussen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) en 56 samenwerkingspartners, waaronder HAK. De Bean Deal moet Nederland minder afhankelijk van het buitenland en meer zelfvoorzienend maken als het gaat om de teelt van eiwitrijke gewassen. Peulvruchten zijn een belangrijke plantaardige bron van eiwitten en daarom volgens experts een onmisbaar onderdeel van de eiwittransitie.

Volgens coöperatie CZAV, die nauw samenwerkt met een specialist in exotische peulvruchten, is er sprake van een groeiend animo bij telers om te experimenteren met exotische bonensoorten.

Jurriaan Visser, manager Granen, Zaden en peulvruchten bij CZAV: “Wij zien een groeiende vraag naar eiwitrijke gewassen en dat zorgt ook voor meer interesse bij telers om hiermee aan de slag te gaan. Het helpt dat we nu samen met HAK hebben kunnen investeren in een serieus areaal. Deze marktvraag, in combinatie met het feit dat kidneybonen goed zijn voor de bodem omdat het een minder intensief gewas is, maakt dat de telers deze kans pakken. Daarbij is de plant ook bloemhoudend en daarmee beter voor de biodiversiteit. Het is een fantastische plant om het bouwplan van de teler mee te verruimen.”

Zeeuwse teler Berend Boone teelt voor het tweede jaar op rij grote kidneybonen voor HAK. Hoewel het telen van de kidneyboon even wennen is, is hij verheugd dat hij na zijn opa weer in de bonenteelt opereert. Dat een gewas voldoende oplevert, is volgens hem een van de belangrijkste voorwaarden voor de teler: “Een nieuw gewas betekent investeringen in tijd en in geld, want je moet er eerst achter komen wat wel en niet werkt. Het feit dat HAK rekening houdt met de meerkosten voor On the way to PlanetProof maakt de teelt van kidneybonen ondanks de risico’s interessant. Dat is niet vanzelfsprekend.”

Joachim Nieuwhoff, directeur inkoop en landbouw bij HAK, beaamt dit: “Lokaal telen betekent niet goedkoper telen, maar wij doen dit graag omdat we eraan hechten om onze groenten en peulvruchten van dichtbij te halen en samen met de teler te verduurzamen. Als je wil verduurzamen dan moeten alle schakels in de keten waarde toevoegen. En als je waarde toevoegt, dan moet de teler ook geld kunnen verdienen, anders heb je geen duurzame keten. Dit project laat zien dat het kan. Er zit een enorme potentie: vlees wordt snel duurder en het voedingspatroon verandert, dus de vraag naar eiwitrijke gewassen groeit.”

Proef met kikkererwten niet succesvol

Hoewel de grote kidneybonen een succes zijn, geldt dat niet voor alle exotische bonensoorten. De proef met kikkererwten komt letterlijk niet van de grond. Joachim Nieuwhoff: “Het blijkt toch dat kikkererwten een ander, meer mediterraan klimaat en langer seizoen nodig hebben om beter te kunnen groeien. Tegen de tijd dat de kikkererwten hier geoogst kunnen worden, is het al herfst. Te veel regen zorgt er dan voor dat de kikkererwten gaan schimmelen voordat ze geoogst kunnen worden. Dat gaat dus niet werken.”

In de proeftuin van HAK en CZAV staan wel een paar andere kansrijke bonensoorten. De partners ontdekken hier of je ook zwarte bonen, kleine witte bonen, Pinto- en Borlotti-bonen in de Zeeuwse grond kunt telen. Daarnaast willen ze de proef in de toekomst graag uitbreiden met de kleine kidneybonen. “Bij gebleken succes, schalen we op, net als bij de grote kidneybonen” aldus Nieuwhoff.

Lees ook:

14-07-2022 HAK onderdeel van ‘Bean Deal’ die moet zorgen voor meer Nederlandse eiwitrijke gewassen

27-08-2020 HAK schaalt lokale teelt kidneybonen Zeeuws-Vlaanderen verder op

21-08-2019 Hoop op Hollandse kikkererwt steeds groter